Werken voor het archief
Honden fotograferen, oude boeken en tijdschriften lezen, en de foto's en gegevens verder verwerken. Dat alles tezamen is "werken voor het archief".
Ook in 2025 wordt er weer van alles gedaan en gevonden.
11 februari Met ieder bezoekje aan
de bibliotheek in Amsterdam komen we weer een stukje verder. De afgelopen keer
ben ik begonnen in de catalogus van de tentoonstelling in Hengelo, juni 1908.
Dit was de tweede tentoonstelling die door de Rashondenclub Twente werd
georganiseerd. Deze vereniging was gevestigd in Hengelo en bestaat nu niet meer;
de huidige Twentse Kynologen Vereniging, met Enschede als thuisbasis, dateert
van 1919.
Het was geen grote show, het hoogste deelnemersnummer was 156. Ter vergelijking:
de een maand eerder gehouden tentoonstelling in Amsterdam, die door de
landelijke verenigingen Nimrod en Cynophilia samen georganiseerd werd, had 678
inschrijvingen. In Hengelo zien we ook menigeen uit het midden en westen van het
land meedoen. Ook toen al waren er gedreven showers die alles afliepen met hun
honden.
Aangezien het in die tijd ook mogelijk was om je deelnemende hond in een
transporthok op de trein te zetten, waarna hij door vrijwilligers van het
station werd gehaald en bij de keuring voorgebracht, vraag ik me altijd af wie
van die verder weg wonende exposanten nou echt zelf alles afreisden. Met de
spoorwegen werd standaard een regeling getroffen voor heen- en terugzending van
de honden.
Zaterdagochtend om 10 uur begonnen de keuringen in vier ringen. Van 1 tot 2
hadden de keurmeesters lunchpauze.
Dan zullen ze ondertussen wel bijna klaar zijn, zou je nu denken. 150 honden in
4 ringen, dat is gemiddeld 37 of 38 honden per ring, daar kun je in drie uur wel
doorheen zijn als het een beetje vlot gaat.
Maar sommige aspecten van een hondenshow zijn nu meer gestroomlijnd dan toen. De
klasse-indeling bijvoorbeeld.
Tegenwoordig moet je met een jongvolwassen hond de keuze maken of je hem in
open, tussen- of jeugdklas inschrijft, maar vroeger mocht je hem gewoon in alle
klassen inschrijven waar hij maar voor in aanmerking kwam. Veel honden kwamen
meerdere keren in de ring, met wisselende concurrentie per klas. In Engeland
doen ze het nog steeds zo.
In de toen nog bestaande verkoopsklasse deden gewoonlijk honden mee die ook in
een 'gewone' klas waren ingeschreven. Af en toe zie je een hond voor zo'n enorm
bedrag te koop staan, dat ik me afvraag of het echt wel de bedoeling was om de
hond te verkopen, of alleen maar om in de verkoopsklasse óók nog een prijs te
kunnen winnen. De eigenaar van Toon, die mei 1908 in Amsterdam meedeed, komt er
eerlijk voor uit dat hij de hond in feite niet kwijt wil (zie afbeelding). Niet
de bedoeling van deze klasse natuurlijk, maar een geintje moet een keer kunnen.
Ook de prijsuitreikingen namen vermoedelijk meer tijd in beslag. Op de regionale
clubmatch waar wij onlangs aan mee hebben gedaan (275 honden in 5 ringen) ging
dat heel efficiënt. De beste hond van ieder ras kreeg een rozet van de
organiserende club; bij de uitgang van de erekeuring stond iemand met een mand
rozetten en gaf iedereen die de ring verliet er een.
Destijds bevatte iedere catalogus een bladzijden lange opsomming van de
uitgeloofde prijzen, zowel door clubs als door particulieren. Er waren
ereprijzen voor de eindkeuring, en een heleboel speciale prijzen per ras. Die
zullen dus bij de raskeuring al uitgereikt zijn, met soms nog een extra
competitie binnen het ras (bijvoorbeeld voor de beste zelfgefokte hond). Er
waren medailles, kunstvoorwerpen, kistjes sigaren en geldprijzen (dan had je dus
je inschrijfgeld met rente terugverdiend).
Bovenaan de lijst van ereprijzen prijken twee medailles voor de beste reu en de
beste teef van de tentoonstelling. Dat zal een heel volle erering zijn geweest,
want het huidige systeem van verdeling in rasgroepen waarvan dan de beste
doorgaat naar de eindkeuring, was er toen nog niet. Dus de kampioenen van álle
rassen bij elkaar in de ring, en daar dan een beste uit kiezen.... ik had het
wel eens willen zien.
Die twee topmedailles waren uitgeloofd door koningin Wilhelmina en prins
Hendrik. Dat deden ze wel vaker. Ons koningshuis van nu is zeker hondminded,
maar prijzen voor tentoonstellingen uitloven gebeurt al lang niet meer.
Nog iets dat inmiddels afgeschaft is, en gelukkig maar: de vastgestelde
uitlaattijden voor de geëxposeerde honden. In iedere catalogus weer zie je bij
de huisregels staan, dat honden die niet aan de beurt zijn voor de keuring, op
hun benchplek behoren te zitten. Uitlaten kan van half 1 tot 1 en van half 6 tot
6. Hiervan afwijken mag alleen met speciale toestemming van het secretariaat.
Het idee is natuurlijk dat het betalende publiek de honden moet kunnen bekijken.
Daarvoor moeten ze op de aangewezen plaats te vinden zijn, en niet ergens door
of buiten het gebouw dwarrelen.
Maar iedereen die weleens meegedaan heeft aan een show, zal kunnen beamen dat
honden in die omstandigheden wat vaker naar buiten moeten dan waneer ze thuis in
hun mand liggen. Daar werd dus geen rekening mee gehouden. In krantenverslagen
uit die tijd is vaak te lezen over het enorme geblaf in de hal. Dat zal ook uit
stress zijn geweest van honden met hoge nood..... Ik ben benieuwd in welk jaar
deze rege weerl is losgelaten en je hond gewoon naar de uitlaatplaats mocht
als-ie moest, in plaats van het verplicht nog uren op te moeten houden. Voor de
bezoekers is het ook fijner als de honden wat meer op hun gemak zijn.
Het oorspronkelijke doel van al dit leeswerk was om Hollandse herders te vinden
die we nog niet uit het stamboek kenden, voor in het afstammingsoverzicht. Dat
lukt aardig; ook de catalogus van deze kleine show levert er een paar. Onder
andere een lichtbruine langhaarreu "Médor" van onbekende afstamming.
Bij de kortharen is er weer eens een raadseltje: er doet een nieuwe hond Stoer
mee, waarvan de moeder Tref heet. Even verderop vinden we de al bekende teef
Wilhelmina's Treff. Haar eigenaar, zo vond ik op internet, is de schoonvader van
de fokker van Stoer. Is 'Tref' dan eigenlijk Wilhelmina's Treff, die binnen de
familie herplaatst is? Of toch een andere hond met een gelijkluidende naam?
Aantekening gemaakt dat het misschien wel en misschien ook niet dezelfde hond
is. En nu maar hopen op een volgende vondst die duidelijkheid brengt.